Integracja europejskich i lokalnych działań na rzecz ochrony klimatu - BEACON
BEACON (Bridging European and Local Climate Action) ma na celu promocję działań na rzecz ochrony klimatu oraz ułatwienie wymiany doświadczeń pomiędzy rządami oraz samorządami i szkołami w siedmiu krajach Europy.
W projekcie biorą udział 34 miasta i gminy z Polski, Czech, Rumunii, Grecji, Portugalii, Bułgarii oraz Niemiec. Zaangażowane miasta wspólnie określą środki, które zwiększą świadomość na temat zmian klimatu oraz podejmą działania mogące im przeciwdziałać. W tym celu w działania projektowe włączone zostaną również instytucje edukacyjne z Czech, Rumunii, Bułgarii i Niemiec. Zespół projektowy przeanalizuje plany nauczania i działania na rzecz ochrony klimatu proponowane w istniejących już programach edukacyjnych, opracuje zachęcające plany działań na rzecz oszczędzania energii w szkołach, a także poprowadzi warsztaty, szkolenia i wizyty studyjne w Niemczech dla nauczycieli z krajów uczestniczących w projekcie.
Projekt umożliwi również zdobycie przez decydentów politycznych, przedstawicieli miast oraz nauczycieli umiejętności, które pomogą im opracowywać, udoskonalać i wdrażać środki na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Korzyści z udziału w projekcie
- tworzenie sieci kontaktów,
- pogłębianie wiedzy i know-how poprzez udział w sześciu spotkaniach warsztatowych,
- dostosowanie do potrzeb poszczególnych gmin usług szkoleniowych i doradczych, obejmujących m.in. kwestie techniczne i finansowe, w celu opracowania i wdrożenia konkretnych projektów (międzynarodowe warsztaty, indywidualne doradztwo techniczne i tematyczne szkolenia – coaching),
- nowe impulsy do opracowywania i wdrażania projektów niskoemisyjnych w gminie,
- współpraca z niemieckimi i europejskimi gminami i ekspertami,
- prezentacja i promocja lokalnych działań podczas dwóch konferencji europejskich,
- możliwość dalszego rozwijania i stymulowania istniejącego partnerstwa bilateralnego z gminą niemiecką,
- ograniczenie emisji CO2 i zużycia energii.
Pakiet narzędzi wspierających lokalne działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu (CCM Kit)
Plan działania w zakresie łagodzenia zmiany klimatu na szczeblu lokalnym | |
Zestaw materiałów dotyczących łagodzenia skutków zmiany klimatu – wytyczne | |
Menu Wskaźników | |
Menu Wskaźników – uzupełnienie |
Publikacje
Filmy
- Integracja europejskich i lokalnych działań na rzecz ochrony klimatu - BEACON (z polskimi napisami)
-
Jak połączyć działania na rzecz ochrony klimatu realizowane na szczeblu europejskim i lokalnym? Dlaczego są one tak ważne? Kto i w jaki sposób może zapobiegać zmianom klimatu i ich nieodwracalnym skutkom? Zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu przygotowanego w ramach projektu BEACON.
- Wypowiedzi uczestników konferencji w Heidelbergu, dotyczące różnych aspektów działań na rzecz ochrony klimatu:
- Linking climate action at different levels: Alexandra Bussler (FCiencias.ID - ICS-ULisboa)
- Better together: Being part of a network: Ilias Savvakis (Agios Dimitrios, GR)
- Joining forces to address climate action: João Mourato (FCiencias.ID - ICS-ULisboa)
- Rethinking climate change communication: Liviu Stanciu (Alba Iulia, RO)
- Collaborative learning: Marie Perinkova (Prachatice, CZ)
- The time for change is now: Tomasz Bońdos (Bydgoszcz, PL)
- Film promujący inicjatywę Europejską Inicjatywę na rzecz ochrony klimatu EUKI (z polskimi napisami do wyboru w ustawieniach filmu) - prezentujący cele, narzędzia oraz wybrane projekty współfinansowane z jej środków.
- Zamość - miasto z dobrym klimatem - Film promujący proklimatyczne działania Zamościa, miasta-gospodarza warsztatów regionalnych nt. stosowania w miastach rozwiązań opartych na naturze. Warsztaty te z powodu Covid19 odbyły się w formule on-line w dniach 3-4 czerwca 2020 r.
Szkolenia w gminach - coachingi
Wsparcie techniczne oferowane miastom z Portugalii, Grecji, Polski, Rumunii i Czech uczestniczącym w projekcie oraz specjalnie przygotowane dla każdego z nich tematyczne szkolenia (coaching) pomogą im w powieleniu i skutecznym wdrożeniu wybranych działań w kontekście lokalnym. Poprzez wspólne uczenie się, tworzenie sieci kontaktów i dostosowane do lokalnych potrzeb usługi doradcze przedstawiciele miast zdobędą umiejętności, które pomogą im opracować, udoskonalić i wdrożyć środki wspierające kształtowanie gospodarki niskoemisyjnej.
Bielawa
1 szkolenie: Ocena aktualnej sytuacji miasta (benchmarking) i możliwych współpracowników (actors mapping) w obszarze ograniczania zmian klimatu (29.11.2018 r.)
Pierwsze z cyklu planowanych szkoleń było okazją do nawiązania współpracy pracownikami urzędu i członkami zespołu biura PNEC i określenia jej podstaw. Jego głównym celem było zaprezentowanie projektu BEACON, wspólna ocena aktualnej sytuacji miasta w obszarze ograniczania zmian klimatu (benchmarking), zidentyfikowanie potencjału, priorytetów tematycznych oraz kluczowych osób lub grup mających wpływ na proces decyzyjny i realizację działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu.
Do oceny aktualnej sytuacji miasta oraz określenia linii bazowej dla dalszych działań wykorzystaliśmy specjalnie przygotowany w tym celu plik Excel zawierający kwestionariusze z pytaniami (typu tak/nie) podzielonymi na sześć kategorii: zarządzanie gminą; energia elektryczna, cieplna i chłodnicza; mobilność i transport; planowanie miejskie oraz inne (uwzględnianie zmian klimatu w innych obszarach działań gminy).
Zilustrowany wykresem, który powstał w ostatniej zakładce po wprowadzeniu odpowiedzi w każdej z ww. kategorii, przegląd dotychczasowych sukcesów i aktualnych wyzwań pozwoli monitorować i ocenić potencjał miasta - wewnętrznie, na użytek projektu BEACON oraz na użytek samorządu i lokalnej społeczności. Odpowiedzi na pytania udzielali pracownicy działów odpowiedzialnych za działania w poszczególnych sektorach związanych z gospodarką niskoemisyjną i ochroną klimatu (np. osoby odpowiedzialne za budżetowanie, produkcję / dystrybucje / zarządzanie energią, sprawy społeczne, mieszkalnictwo, zdrowie, komunikację z mieszkańcami, sprawy regulacyjne (ruch, parking, bezpieczeństwo), usługi publiczne (gospodarka odpadami, transport publiczny, ścieki), budownictwo, utrzymanie budynków użyteczności publicznej, zamówienia publiczne, administrację, zarządzanie, ochronę środowiska, infrastrukturę drogową, turystykę / prywatny biznes, edukację, kulturę, planowanie przestrzenne, przestrzenie publiczne, lasy, grunty rolne).
Analiza porównawcza uwzględniająca lokalne uwarunkowania ma umożliwić rzeczywiste wykrycie postępów miasta, osiągniętych w okresie 3 lat realizacji projektu. Szerokie spectrum poruszonych zagadnień może natomiast zainspirować miasto do podjęcia działań w obszarach dotychczas pozostających poza sferą jego zainteresowań.
2. szkolenie: Efektywne wykorzystanie energii w budynkach użyteczności publicznej (02.07.2019r.)
Po krótkim wprowadzeniu nt. zmian klimatu – ich przyczyn, konsekwencji oraz metod łagodzenia ich skutków zaprezentowane zostały bez- i niskonakładowe środki oszczędzania energii i wody w budynkach użyteczności publicznej. Następnie w małych grupach przeprowadzone zostało ćwiczenie warsztatowe pn. Jak poprawić efektywność energetyczną w naszym urzędzie/biurze?
Po prezentacji nt. wpływu zachowań użytkowników budynku na efektywne wykorzystanie zasobów uczestnicy w parach zastanawiali się, jakie zachowania użytkowników budynków powinny ulec zmianie i jak do tego doprowadzić?
Na koniec rozdane zostały zestawy 3 broszur zawierających wskazówki dla właścicieli, zarządców, konserwatorów i użytkowników budynków, w jaki sposób racjonalnie korzystać z energii w budynku użyteczności publicznej i jak realizując swoje zadania przyczynić się do ograniczenia zużycia w nim energii.
Spotkanie miało charakter interaktywny i warsztatowy, a jego celem było wypracowanie rozwiązań, które uczestnicy mogą wdrożyć w praktyce w urzędzie, biurze, przedsiębiorstwie.
6. szkolenie: Kolejne kroki w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Bielawie (21.05.2021 r.)
Ostatnie szkolenie w ramach projektu BEACON odbyło się w Bielawie 21 maja 2021 r. w formule online za pomocą platformy ZOOM. Spotkanie rozpoczęło się od przypomnienia celów i oczekiwań gminy sformułowanych na początku realizacji projektu, podczas pierwszego szkolenia. Następnie przypomniane zostały wszystkie wydarzenia zorganizowane w ramach projektu. Zaprezentowano również rezultaty projektu, materiały i publikacje, a także zapoznano uczestników z obszerną biblioteką projektu BEACON (https://nextcloud.adelphi.de; zapraszamy do kontaktu z biurem PNEC w celu otrzymania loginu i hasła), w której znajdują się wszystkie materiały opracowane w ramach projektu. Podczas szkolenia uczestnicy mieli okazję podsumować swoje osiągnięcia i działania wspierane lub inspirowane przez projekt.
Spotkanie to było również okazją do poddania szczegółowej analizie wybranego obszaru działań na rzecz ochrony klimatu, w której wzięli udział wszyscy uczestnicy szkolenia. Po dyskusji wspólnie wybrano działania mające na celu poprawę jakości powietrza w Bielawie i omówiono szczegółowo poszczególne etapy ich realizacji.
W planowaniu kolejnych kroków w tym obszarze pomocne było specjalnie przygotowane w projekcie opracowanie pn. „Pakiet narzędzi wspierających działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu” (Climate Change Mitigation Kit), które w pełnej wersji w j. polskim można pobrać tutaj oraz na stronie EUKI.
Cieszyn
1 szkolenie: Ocena aktualnej sytuacji miasta (benchmarking) i możliwych współpracowników (actors mapping) w obszarze ograniczania zmian klimatu (12.03.2019 r.)
Pierwsze z cyklu planowanych szkoleń było okazją do nawiązania współpracy pracownikami urzędu i członkami zespołu biura PNEC i określenia jej podstaw. Jego głównym celem było zaprezentowanie projektu BEACON, wspólna ocena aktualnej sytuacji miasta w obszarze ograniczania zmian klimatu (benchmarking), zidentyfikowanie potencjału, priorytetów tematycznych oraz kluczowych osób lub grup mających wpływ na proces decyzyjny i realizację działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu.
Do oceny aktualnej sytuacji miasta oraz określenia linii bazowej dla dalszych działań wykorzystaliśmy specjalnie przygotowany w tym celu plik Excel zawierający kwestionariusze z pytaniami (typu tak/nie) podzielonymi na sześć kategorii: zarządzanie gminą; energia elektryczna, cieplna i chłodnicza; mobilność i transport; planowanie miejskie oraz inne (uwzględnianie zmian klimatu w innych obszarach działań gminy).
Zilustrowany wykresem, który powstał w ostatniej zakładce po wprowadzeniu odpowiedzi w każdej z ww. kategorii, przegląd dotychczasowych sukcesów i aktualnych wyzwań pozwoli monitorować i ocenić potencjał miasta - wewnętrznie, na użytek projektu BEACON oraz na użytek samorządu i lokalnej społeczności. Odpowiedzi na pytania udzielali pracownicy działów odpowiedzialnych za działania w poszczególnych sektorach związanych z gospodarką niskoemisyjną i ochroną klimatu (np. osoby odpowiedzialne za budżetowanie, produkcję / dystrybucje / zarządzanie energią, sprawy społeczne, mieszkalnictwo, zdrowie, komunikację z mieszkańcami, sprawy regulacyjne (ruch, parking, bezpieczeństwo), usługi publiczne (gospodarka odpadami, transport publiczny, ścieki), budownictwo, utrzymanie budynków użyteczności publicznej, zamówienia publiczne, administrację, zarządzanie, ochronę środowiska, infrastrukturę drogową, turystykę / prywatny biznes, edukację, kulturę, planowanie przestrzenne, przestrzenie publiczne, lasy, grunty rolne).
Analiza porównawcza uwzględniająca lokalne uwarunkowania ma umożliwić rzeczywiste wykrycie postępów miasta, osiągniętych w okresie 3 lat realizacji projektu. Szerokie spectrum poruszonych zagadnień może natomiast zainspirować miasto do podjęcia działań w obszarach dotychczas pozostających poza sferą jego zainteresowań.
2 szkolenie: Specjalista ds. zmian klimatu w mieście (13.06.2019 r.)}
Po krótkim wprowadzeniu dotyczącym zmian klimatu – ich przyczyn, konsekwencji oraz metod łagodzenia ich skutków dyskutowano o zmianach klimatu obserwowanych w Cieszynie i ich skutkach oraz możliwych działaniach służących ich łagodzeniu. P. Julia Legelli, specjalista ds. realizacji europejskich projektów na rzecz klimatu na poziomie miasta w adelphi, a w latach 2013-16 specjalista ds. łagodzenia skutków zmian klimatycznych w Murnau am Staffelsee przedstawiła zakres obowiązków takiego eksperta, sposób finansowania jego pracy, korzyści i doświadczenia praktyczne. Korzystając z metody 6 kapeluszy myślowych De Bono („Thinking hats”) uczestnicy zastanawiali się, czym powinien zajmować się specjalista ds. klimatu w Cieszynie.
6. szkolenie: Kolejne kroki w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Cieszynie (28.05.2021 r.)
W Cieszynie ostatnie szkolenie w ramach projektu BEACON odbyło się 28 maja 2021 r. Podczas tego wydarzenia, zorganizowanego z wykorzystaniem platformy ZOOM, uczestnicy przypomnieli sobie osiągnięcia i doświadczenia związane z realizacją projektu, a także tematykę warsztatów, konferencji, szkoleń i indywidualnego wsparcia doradczego i eksperckiego. Przedstawiono również rezultaty działań projektowych, zgromadzony materiały, publikacje oraz bibliotekę projektu (https://nextcloud.adelphi.de; login i hasło dostępne w biurze Stowarzyszenia).
Ważną częścią tego szkolenia było przygotowanie analizy wybranego obszaru działań na rzecz ochrony klimatu w Cieszynie. Uczestnicy szkolenia wspólnie opracowali plan zagospodarowania przestrzeni miejskiej pozwalający na redukcję emisji, związaną m.in. ze zmniejszeniem ruchu samochodowego.
W przygotowaniu tej koncepcji pomocny był opracowany w ramach projektu BEACON „Pakiet narzędzi wspierających działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu” (CCM Kit - Climate Change Mitigation Kit), który w pełnej wersji w j. polskim można pobrać tutaj oraz na stronie EUKI.
Jasło
1 szkolenie: Ocena aktualnej sytuacji miasta (benchmarking) i możliwych współpracowników (actors mapping) w obszarze ograniczania zmian klimatu (03.12.2018 r.)
Pierwsze z cyklu planowanych szkoleń było okazją do nawiązania współpracy pracownikami urzędu i członkami zespołu biura PNEC i określenia jej podstaw. Jego głównym celem było zaprezentowanie projektu BEACON, wspólna ocena aktualnej sytuacji miasta w obszarze ograniczania zmian klimatu (benchmarking), zidentyfikowanie potencjału, priorytetów tematycznych oraz kluczowych osób lub grup mających wpływ na proces decyzyjny i realizację działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu.
Do oceny aktualnej sytuacji miasta oraz określenia linii bazowej dla dalszych działań wykorzystaliśmy specjalnie przygotowany w tym celu plik Excel zawierający kwestionariusze z pytaniami (typu tak/nie) podzielonymi na sześć kategorii: zarządzanie gminą; energia elektryczna, cieplna i chłodnicza; mobilność i transport; planowanie miejskie oraz inne (uwzględnianie zmian klimatu w innych obszarach działań gminy).
Zilustrowany wykresem, który powstał w ostatniej zakładce po wprowadzeniu odpowiedzi w każdej z ww. kategorii, przegląd dotychczasowych sukcesów i aktualnych wyzwań pozwoli monitorować i ocenić potencjał miasta - wewnętrznie, na użytek projektu BEACON oraz na użytek samorządu i lokalnej społeczności. Odpowiedzi na pytania udzielali pracownicy działów odpowiedzialnych za działania w poszczególnych sektorach związanych z gospodarką niskoemisyjną i ochroną klimatu (np. osoby odpowiedzialne za budżetowanie, produkcję / dystrybucje / zarządzanie energią, sprawy społeczne, mieszkalnictwo, zdrowie, komunikację z mieszkańcami, sprawy regulacyjne (ruch, parking, bezpieczeństwo), usługi publiczne (gospodarka odpadami, transport publiczny, ścieki), budownictwo, utrzymanie budynków użyteczności publicznej, zamówienia publiczne, administrację, zarządzanie, ochronę środowiska, infrastrukturę drogową, turystykę / prywatny biznes, edukację, kulturę, planowanie przestrzenne, przestrzenie publiczne, lasy, grunty rolne).
Analiza porównawcza uwzględniająca lokalne uwarunkowania ma umożliwić rzeczywiste wykrycie postępów miasta, osiągniętych w okresie 3 lat realizacji projektu. Szerokie spectrum poruszonych zagadnień może natomiast zainspirować miasto do podjęcia działań w obszarach dotychczas pozostających poza sferą jego zainteresowań.
2 szkolenie: Łagodzenie zmian klimatu w mieście z wykorzystaniem błękitno-zielonej infrastruktury (BZI) i rozwiązań opartych na naturze (NBS) (29.05.2019 r.)
Szkolenie rozpoczęło się prezentacją i wymianą myśli i opinii na temat zmian klimatu w miastach oraz ich skutków. Następnie prowadzący dr hab. inż. Tomasz Bergier, z Katedry Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie i Fundacji Sendzimira, przedstawił przegląd konkretnych rozwiązań i urządzeń BZI/NBS możliwych do zastosowania w przypadku przestrzeni miejskiej oraz analizę studiów przypadku. Przedyskutowano sposoby i formy uwzględnienia BZI/NBS w dokumentach strategicznych miasta i innych formach prawa lokalnego, a po przerwie na lunch szczegółową analizę techniczną systemów wykorzystujących BZI (np. parkingi P&R, ronda filtrujące, ogrody deszczowe, pasaże roślinne, wodne place zabaw itp.).
Podczas sesji warsztatowej uczestnicy w małych grupach zasugerowali propozycje możliwych rozwiązań (niewielkich inwestycji) BGI i NBS, które mogą zostać zrealizowane w konkretnych miejscach w mieście. Po krótkiej prezentacji ich koncepcji sporządzono listę proponowanych projektów, a po głosowaniu ostatecznie omówiono te 2 z nich, które otrzymały największa liczbę głosów .
Ponieważ szkolenie dotyczyło wykorzystania zielonej infrastruktury do gospodarowania wodami deszczowymi i innych problemów komunalnych i społecznych wynikających ze zmian klimatu, uczestniczyli w nim burmistrz Ryszard Pabian, rzecznik prasowy UM oraz m.in. reprezentanci wydziałów: Inwestycji i Ochrony Środowiska UMJ, Gospodarki Komunalnej UMJ, Architektury, Rewitalizacji i Zieleni Miejskiej.
Na koniec ekspert przekazał zebranym kilka egzemplarzy publikacji „Międzysektorowa współpraca na rzecz zieleni w mieście” (część serii wydawniczej: Zrównoważony rozwój - zastosowania) opracowanej przez Fundację Sendzimira i Uniwersytet Łódzki. Polecił także inną publikację z tej serii: „Woda w mieście”, dostępną w formacie pdf.
6. szkolenie: Kolejne kroki w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Jaśle (07.06.2021 r.)
Za nami ostatnie szkolenie w ramach projektu BEACON, które odbyło się 7 czerwca 2021 r. z wykorzystaniem platformy ZOOM. Szkolenie rozpoczęło się od przypomnienia celów i oczekiwań miasta sformułowanych po przystąpieniu do projektu. Następnie zostały przypomniane wszystkie wydarzenia, szkolenia, konferencje, w których uczestniczyli pracownicy gminy, a także podjęte przez Jasło działania mitygacyjne i wsparcie, jakiego miasto otrzymało dzięki projektowi BEACON. Ważnym aspektem było także przedstawienie rezultatów projektu: materiałów promocyjnych, prezentacji, publikacji oraz obszernej biblioteki projektu dostępnej pod adresem https://nextcloud.adelphi.de (login i hasło dostępne w biurze Stowarzyszenia), skąd można te materiały pobrać.
Znaczącym krokiem w kierunku dalszego łagodzenia zmian klimatu w Jaśle było wskazanie wybranego obszaru działań. Uczestnicy szkolenia wspólnie przystąpili do rozplanowania zadań, których realizacja przyczyni się do rozwoju bardziej zrównoważonego transportu lokalnego, a w konsekwencji do zmniejszenia emisji na terenie gminy.
W zdefiniowaniu i zaplanowaniu kolejnych działań w tym obszarze pomocne było specjalnie przygotowany w projekcie „Pakiet narzędzi wspierających działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu” (CCM Kit - Climate Change Mitigation Kit), który w pełnej wersji w j. polskim można pobrać tutaj oraz na stronie EUKI.
Sztum
1 szkolenie: Ocena aktualnej sytuacji miasta (benchmarking) i możliwych współpracowników (actors mapping) w obszarze ograniczania zmian klimatu (15.11.2018 r.)
Pierwsze z cyklu planowanych szkoleń było okazją do nawiązania współpracy pracownikami urzędu i członkami zespołu biura PNEC i określenia jej podstaw. Jego głównym celem było zaprezentowanie projektu BEACON, wspólna ocena aktualnej sytuacji miasta w obszarze ograniczania zmian klimatu (benchmarking), zidentyfikowanie potencjału, priorytetów tematycznych oraz kluczowych osób lub grup mających wpływ na proces decyzyjny i realizację działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu.
Do oceny aktualnej sytuacji miasta oraz określenia linii bazowej dla dalszych działań wykorzystaliśmy specjalnie przygotowany w tym celu plik Excel zawierający kwestionariusze z pytaniami (typu tak/nie) podzielonymi na sześć kategorii: zarządzanie gminą; energia elektryczna, cieplna i chłodnicza; mobilność i transport; planowanie miejskie oraz inne (uwzględnianie zmian klimatu w innych obszarach działań gminy).
Zilustrowany wykresem, który powstał w ostatniej zakładce po wprowadzeniu odpowiedzi w każdej z ww. kategorii, przegląd dotychczasowych sukcesów i aktualnych wyzwań pozwoli monitorować i ocenić potencjał miasta - wewnętrznie, na użytek projektu BEACON oraz na użytek samorządu i lokalnej społeczności. Odpowiedzi na pytania udzielali pracownicy działów odpowiedzialnych za działania w poszczególnych sektorach związanych z gospodarką niskoemisyjną i ochroną klimatu (np. osoby odpowiedzialne za budżetowanie, produkcję / dystrybucje / zarządzanie energią, sprawy społeczne, mieszkalnictwo, zdrowie, komunikację z mieszkańcami, sprawy regulacyjne (ruch, parking, bezpieczeństwo), usługi publiczne (gospodarka odpadami, transport publiczny, ścieki), budownictwo, utrzymanie budynków użyteczności publicznej, zamówienia publiczne, administrację, zarządzanie, ochronę środowiska, infrastrukturę drogową, turystykę / prywatny biznes, edukację, kulturę, planowanie przestrzenne, przestrzenie publiczne, lasy, grunty rolne).
Analiza porównawcza uwzględniająca lokalne uwarunkowania ma umożliwić rzeczywiste wykrycie postępów miasta, osiągniętych w okresie 3 lat realizacji projektu. Szerokie spectrum poruszonych zagadnień może natomiast zainspirować miasto do podjęcia działań w obszarach dotychczas pozostających poza sferą jego zainteresowań.
2 szkolenie: Holistyczne podejście do łagodzenia zmian klimatu w mieście (25.09.2019 r.)
Ponad 60 uczestników w tym politycy lokalni, burmistrz, członkowie Rady Miasta, sołtysi z okolicznych miejscowości, członkowie Sztumskiego Klastra Energetycznego oraz mediów lokalnych wzięli udział w klimatycznej sesji Rady Miasta, która odbyła się w UM Sztum dniu 25 września 2019 r.
Inicjatorem szkolenia BEACON w połączeniu z posiedzeniem Rady Miasta był burmistrz Leszek Tabor, który dostrzegając wagę problemu, kilka miesięcy wcześniej zdecydował, że sprawy ochrony klimatu będą głównym tematem jednej z najbliższych sesji Rady. Miasto Sztum już od dawna aktywnie działa w zakresie łagodzenia zmian klimatu i adaptacji jego skutków - angażuje się w projekt BEACON, poprawę wykorzystania OZE na swoim terenie, jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cites” oraz współtworzy lokalny klaster energii.
Tematem szkolenia było holistyczne podejście do łagodzenia zmian klimatu w miastach ze szczególnym uwzględnieniem mobilności i transportu, produkcji i dystrybucji energii, efektywności energetycznej oraz planowania urbanistycznego. Konsekwencje zmian klimatu oraz dobre praktyki im przeciwdziałające przybliżyła przedstawicielka Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cites” (PNEC) Joanna Wis-Bielewicz, ekspert ds. ochrony klimatu i działań adaptacyjnych w miastach, a o inicjatywie nowego Porozumienia Burmistrzów i korzyściach dla miasta wynikających z przystąpienia do niej mówiła Iwona Korohoda, koordynator projektu BEACON. Szkolenie podsumowała moderowana dyskusja w grupie.
6. szkolenie: Kolejne kroki w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Sztumie (07.05.2021 r.)
Ostatnie szkolenie dla gminy Sztum w ramach projektu BEACON odbyło się 7 maja 2021 r. Ze względu na pandemię COVID-19 spotkanie odbyło się w formule online, na platformie ZOOM. Na początku spotkania uczestnicy odbyli swoistą podróż w czasie: przypomnieli sobie cele i oczekiwania, z jakimi rozpoczynali projekt, a następnie szkolenia, warsztaty oraz konferencje, w których pracownicy gminy Sztum uczestniczyli w okresie jego realizacji. Zaprezentowane zostały także rezultaty i produkty projektu oraz obszerna biblioteka projektu, służąca jako baza wiedzy na temat działań mitygacynych, dostępna pod adresem: https://nextcloud.adelphi.de (login i hasło dostępne w biurze Stowarzyszenia).
Druga część spotkania poświęcona została przygotowaniu szczegółowego planu pracy dotyczącego poprawy efektywności zasobów komunalnych. To działanie będzie kolejnym znaczącym krokiem w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Sztumie. W planowaniu następnych działań w tym obszarze wykorzystano specjalnie przygotowany w projekcie „Pakiet narzędzi wspierających działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu” (CCM Kit - Climate Change Mitigation Kit), który w pełnej wersji w j. polskim można pobrać tutaj oraz na stronie EUKI.
Zamość
1 szkolenie: Ocena aktualnej sytuacji miasta (benchmarking) i możliwych współpracowników (actors mapping) w obszarze ograniczania zmian klimatu (13.11.2018 r.)
Pierwsze z cyklu planowanych szkoleń było okazją do nawiązania współpracy pracownikami urzędu i członkami zespołu biura PNEC i określenia jej podstaw. Jego głównym celem było zaprezentowanie projektu BEACON, wspólna ocena aktualnej sytuacji miasta w obszarze ograniczania zmian klimatu (benchmarking), zidentyfikowanie potencjału, priorytetów tematycznych oraz kluczowych osób lub grup mających wpływ na proces decyzyjny i realizację działań związanych z łagodzeniem zmian klimatu.
Do oceny aktualnej sytuacji miasta oraz określenia linii bazowej dla dalszych działań wykorzystaliśmy specjalnie przygotowany w tym celu plik Excel zawierający kwestionariusze z pytaniami (typu tak/nie) podzielonymi na sześć kategorii: zarządzanie gminą; energia elektryczna, cieplna i chłodnicza; mobilność i transport; planowanie miejskie oraz inne (uwzględnianie zmian klimatu w innych obszarach działań gminy).
Zilustrowany wykresem, który powstał w ostatniej zakładce po wprowadzeniu odpowiedzi w każdej z ww. kategorii, przegląd dotychczasowych sukcesów i aktualnych wyzwań pozwoli monitorować i ocenić potencjał miasta - wewnętrznie, na użytek projektu BEACON oraz na użytek samorządu i lokalnej społeczności. Odpowiedzi na pytania udzielali pracownicy działów odpowiedzialnych za działania w poszczególnych sektorach związanych z gospodarką niskoemisyjną i ochroną klimatu (np. osoby odpowiedzialne za budżetowanie, produkcję / dystrybucje / zarządzanie energią, sprawy społeczne, mieszkalnictwo, zdrowie, komunikację z mieszkańcami, sprawy regulacyjne (ruch, parking, bezpieczeństwo), usługi publiczne (gospodarka odpadami, transport publiczny, ścieki), budownictwo, utrzymanie budynków użyteczności publicznej, zamówienia publiczne, administrację, zarządzanie, ochronę środowiska, infrastrukturę drogową, turystykę / prywatny biznes, edukację, kulturę, planowanie przestrzenne, przestrzenie publiczne, lasy, grunty rolne).
Analiza porównawcza uwzględniająca lokalne uwarunkowania ma umożliwić rzeczywiste wykrycie postępów miasta, osiągniętych w okresie 3 lat realizacji projektu. Szerokie spectrum poruszonych zagadnień może natomiast zainspirować miasto do podjęcia działań w obszarach dotychczas pozostających poza sferą jego zainteresowań.
2 szkolenie: Łagodzenie zmian klimatu w mieście z wykorzystaniem błękitno-zielonej infrastruktury (BZI) i rozwiązań opartych na naturze (NBS) (26.04.2019 r.)
Szkolenie rozpoczęło się prezentacją i wymianą myśli i opinii na temat zmian klimatu w miastach oraz ich skutków. Następnie prowadzący dr hab. inż. Tomasz Bergier, z Katedry Kształtowania i Ochrony Środowiska AGH w Krakowie i Fundacji Sendzimira, przedstawił przegląd konkretnych rozwiązań i urządzeń BZI/NBS możliwych do zastosowania w przypadku przestrzeni miejskiej oraz analizę studiów przypadku. Przedyskutowano sposoby i formy uwzględnienia BZI/NBS w dokumentach strategicznych miasta i innych formach prawa lokalnego, a po przerwie na lunch szczegółową analizę techniczną systemów wykorzystujących BZI (np. parkingi P&R, ronda filtrujące, ogrody deszczowe, pasaże roślinne, wodne place zabaw itp.). Uczestnicy (przedstawiciele Wydziału Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska, Zakładu Gospodarki Lokalowej i spółdzielni mieszkaniowych) dyskutowali o kierunkach zarządzania zielenią miejską, przeciwdziałaniu kurczeniu się terenów zielonych i zagospodarowaniu wód opadowych.
Na koniec ekspert przekazał zebranym kilka egzemplarzy publikacji „Międzysektorowa współpraca na rzecz zieleni w mieście” (część serii wydawniczej: Zrównoważony rozwój - zastosowania) opracowanej przez Fundację Sendzimira i Uniwersytet Łódzki. Polecił także inną publikację z tej serii: „Woda w mieście”, dostępną w formacie pdf.
6. szkolenie: Kolejne kroki w kierunku łagodzenia zmian klimatu w Zamościu (18.05.2021 r.)
Ostatnie w ramach projektu BEACON szkolenie dla przedstawicieli Zamościa miało miejsce 18 maja 2021 r. przy wykorzystaniu platformy ZOOM. Po przypomnieniu celów i oczekiwań z jakimi uczestnicy projektu rozpoczęli jego realizację, przedstawione zostały działania projektowe, szkolenia, warsztaty i konferencje, w których uczestniczyli pracownicy miasta Zamość. Zaprezentowano także dostępne w j. polskim materiały, narzędzia i publikacje przygotowane w ramach projektu BEACON oraz obszerną bibliotekę multimedialną: https://nextcloud.adelphi.de (login i hasło dostępne w biurze Stowarzyszenia), skąd można pobrać prezentacje, poradniki, materiały promocyjne i inne, pomocne w przygotowaniu i wdrażaniu lokalnych działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu.
Spotkanie to było również okazją do poddania szczegółowej analizie wybranego obszaru działań na rzecz ochrony klimatu, w której wzięli udział wszyscy uczestnicy szkolenia. Po dyskusji wybrano działania skupiające się na termomodernizacji obiektów gminnych i wspólnie zdefiniowano kolejne zadania prowadzące do osiągnięcia tego celu.
W planowaniu kolejnych kroków w tym obszarze pomocne było specjalnie przygotowany w projekcie „Pakiet narzędzi wspierających działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu” (CCM Kit - Climate Change Mitigation Kit), który w pełnej wersji w j. polskim można pobrać tutaj oraz na stronie EUKI.
Wspólne szkolenie dla przedstawicieli 5 miast
3. szkolenie: Specjalista ds. zarządzania energią w gminie – działania, wyzwania i korzyści, Bydgoszcz (30.10.2019 r.)
W dniu 30.10 w Bydgoszczy, po zakończeniu seminarium pn. Efektywność energetyczna jako kluczowy element transformacji energetycznej miast i gmin, odbyło się szkolenie dla decydentów i potencjalnych specjalistów ds. energii z miast zaangażowanych w realizację projektu BEACON, na temat zarządzania energią w mieście oraz działalności zespołu/specjalisty ds. energii, wyzwań i korzyści. Swoimi doświadczeniami podzielili się Tomasz Bońdos koordynator Zespołu ds. Zarządzania Energią w Bydgoszczy oraz Bogusław Pięta, energetyk miejski z UM w Jaśle. Uczestnicy mieli okazję pochwalić się tym, jakie projekty w zakresie niskoemisyjnej transformacji są realizowane w ich miastach, zadać pytania doświadczonym kolegom z innych miast oraz wziąć udział w ,,burzy mózgów” moderowanej przez Joannę Wis-Bielewicz z PNEC. Podczas dyskusji starano się znaleźć odpowiedź na pytanie, jaki powinien być zakres obowiązków, zadań specjalisty ds. zarządzania energią w gminie oraz jakie korzyści i trudności wiążą się z takim stanowiskiem w strukturze miejskiej administracji w poszczególnych miastach. Jako wzorcowe udostępniono uczestnikom zakresy zadań Biura Zarządzania Energią w Bielsku-Białej (działającego skutecznie już od 1997 r.) oraz w Bydgoszczy, a także schemat organizacyjny Zespołu ds. Zarządzania Energią w Bydgoszczy.
4. szkolenie: ,,Komunikacja z mieszkańcami i promowanie proklimatycznych działań samorządu", Kraków (27.01.2020 r.)
Jak skutecznie komunikować się z mieszkańcami miasta i informować o proklimatycznych działaniach samorządu zastanawiały się przedstawicielki urzędów pięciu miast aktywnie działających w ramach projektu BEACON. Wymieniły się doświadczeniami z zakresu działań PR, promocji i komunikowania się ze społecznością lokalną, w rezultacie czego powstała lista najczęściej wykorzystywanych kanałów i narzędzi komunikacji.
Wprowadzeniem do warsztatów była prezentacja Joanny Wis-Bielewicz z PNEC na temat kanałów komunikacji zewnętrznej w samorządzie lokalnym, trudności w procesie komunikowania, metod prowadzących do zaangażowania odbiorców i zmiany postaw. Przedstawione zostały także przykłady inspirujących kampanii komunikacyjnych na temat ochrony klimatu, a także najważniejsze zasady, o których należy pamiętać tworząc przekaz i błędy, których należy unikać.
Uczestniczki w małych grupach zastanawiały się, jak zainteresować odbiorcę, jak zaangażować go w proces komunikacji i zachęcić do zmiany zachowań oraz włączenia się w działania miasta. Przygotowali zarys strategii komunikacji zrealizowanego/planowanego projektu, oraz opracowali lead komunikatu prasowego wskazując grupę docelową i wybrane kanały komunikacji.
Następnie zapoznały się z przykładami komunikacji dwustronnej zmierzającej do zmiany postaw w zakresie ochrony klimatu i efektywności energetycznej, narzędziami wykorzystywanymi w procesie partycypacji oraz przykładami ich zastosowania.
Doświadczenia miasta w zakresie współpracy z mieszkańcami i skutecznej promocji organizowanego z powodzeniem od 10 lat Beskidzkiego Festiwalu Dobrej Energii przedstawiła Katarzyna Kordas z Wydziału Ochrony Środowiska i Energii Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. Pokazała także rozmaite gadżety i materiały informacyjne będące spójnym elementem kampanii „Bielsko-Biała chroni klimat”, kierowanej do różnych grup wiekowych mieszkańców miasta.
Na zakończenie zaprezentowane zostały możliwości wsparcia miast w zakresie ich działalności PR, oferowane w ramach projektu BEACON.
Prezentacje do pobrania:
- Komunikacja samorządu lokalnego z mieszkańcami, Joanna Wis-Bielewicz, PNEC
- Skuteczna współpraca z mieszkańcami i promocja corocznego Beskidzkiego Festiwalu Dobrej Energii w Bielsku-Białej, Katarzyna Kordas, UM Bielsko-Biała
- Bielsko-Biała wybrało rozwój ekologiczny i efektywność energetyczną - film z 2011 r.
- Reportaż z ubiegłorocznego, 9. Beskidzkiego Festiwalu Dobrej Energii
5. szkolenie: „Praktyczne aspekty realizacji projektów w formule PPP w sektorze efektywności energetycznej”, Serock (29.06.2020 r.)
29 czerwca br. odbyło się w Serocku długo oczekiwane szkolenie dotyczące realizowania projektów w formule partnerstwa publiczno-prywatnego. Zaproszony specjalista – Bartosz Mysiorski, prezes Zarządu Fundacji Centrum PPP przedstawił szczegółowo korzyści i wyzwania, jakie wiążą się z projektami w formule PPP, realizowanymi przez jednostki samorządowe. Swoje wystąpienie podzielił na pięć głównych części, aby po zakończeniu każdej z nich uczestnicy mieli szansę zadać pytania. Prezentacja rozpoczęła się od wprowadzenia do tematyki PPP, następnie przedstawione zostały prawne aspekty realizacji projektów w tej formule. W kolejnej części szkolenia uczestnicy dowiedzieli się, jak przeprowadzić postępowanie na wybór partnera prywatnego, między innymi jak wygląda schemat realizacji przedsięwzięcia, jak dokonać oceny efektywności projektu, czy też jakie powinny być kryteria selekcji. Następnie prelegent przedstawił ekonomiczno-finansowe aspekty realizacji projektów PPP – opowiedział o finansowaniu oraz mechanizmie wynagradzania. W ostatniej części wystąpienia przedstawił dobre praktyki – przyczyny porażek oraz czynniki sukcesu. Ze względu na duże zainteresowanie samorządowców tematyką modernizacji oświetlenia publicznego, zaprezentowane zostały również udane inwestycje z tego obszaru, zrealizowane we współpracy z partnerem prywatnym. Po części teoretycznej odbyły się indywidualne konsultacje dla przedstawicieli gmin biorących udział w coachingu: Bielawy, Cieszyna, Sztumu oraz Zamościa, prowadzone przez Bartosza Mysiorskiego oraz Jakuba Kota – adwokata z Dentons. Aby jak najbardziej wartościowo wykorzystać czas ze specjalistami, gminy przygotowały wcześniej wizje własnych przedsięwzięć, które chciałyby zrealizować.
Prezentacje do pobrania:
- Korzyści i wyzwania związane z realizacją projektów w formule PPP, Bartosz Mysiorski, Centrum PPP
- Modernizacja oświetlenia
Szkolenie dla energetyków miejskich
Zarządzanie energią w mieście, Bielsko-Biała (01-02.06.2021 r.)
W dniach 1-2 czerwca 2021 r. w Urzędzie Miasta w Bielsku Białej odbyło się w ramach projektu BEACON szkolenie przeznaczone dla kandydatów na energetyków miejskich. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Bielawie oraz Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej w Zamościu, zainteresowani poszerzeniem swojej wiedzy na temat zarządzania energią w mieście. Zespół do spraw zarządzania energią działa w Bielsku już od 1997 r., jego członkowie mają więc ogromne doświadczenie, którym chętnie podzielili się z uczestnikami szkolenia. Podczas spotkania, w którym częściowo uczestniczył też pan Adam Ruśniak, zastępca Prezydenta Miasta Bielska-Białej, doświadczeni specjaliści z Wydziału Ochrony Środowiska i Energii przekazali przyszłym energetykom miejskim wiele informacji na temat zarządzania energią w ich mieście, omawiając szczegółowo zagadnienia dot. przeglądów energetycznych obiektów, monitoringu energetycznego budynków, monitoringu jakości powietrza, strategii rozwoju elektromobilności w mieście oraz dostępnych dla mieszkańców dotacji na ekologiczne instalacje.
Drugi dzień szkolenia poświęcony był prowadzonym w mieście działaniom informacyjno-edukacyjnym, a w szczególności kampanii „Bielsko-Biała chroni klimat” i organizowanego od 2011 r. Beskidzkiego Festiwalu Dobrej Energii. Uczestnicy mieli także możliwość zapoznania się ze zrealizowanymi w Bielsku-Białej inspirującymi projektami z zakresu efektywności energetycznej oraz ochrony powietrza takimi jak „Ecodriving”, EURONET 50/50 czy „Przedszkolaku złap oddech”.
Prezentacje do pobrania:
- Zarządzanie energią w Bielsku-Białej – zarys ogólny ,
- Strategia rozwoju elektromobilności w Bielsku-Białej ,
- Monitoring jakości powietrza w Bielsku-Białej ,
- Odnawialne źródła energii – dotacje dla ludności ,
- Program ograniczenia niskiej emisji w Bielsku-Białej ,
- Działania promocyjno-edukacyjne w Bielsku-Białej ,
Warsztaty regionalne
Koncepcja smart cities i poprawa efektywności energetycznej w budynkach użyteczności publicznej, Alba Iulia, Rumunia (29-30.01.2019 r.)
Przedstawiciele miast i gmin z Niemiec, Polski, Czech i Rumunii biorących udział w projekcie BEACON podczas warsztatów w Alba Iuli mieli okazję po raz pierwszy spotkać się i wymienić doświadczeniami. Prezentacje i plakaty ilustrujące lokalne działania w zakresie ochrony klimatu ukazały potencjał, jaki niosą ze sobą koncepcja smart cities i wykorzystywanie efektywnych energetycznie rozwiązań w budynkach.
Pierwszego dnia warsztatów przedstawiciele miast podczas dyskusji w grupach próbowali odpowiedzieć na pytania: co oznacza łagodzenie zmian klimatu, czym cechuje się inteligentne miasto oraz jak w sposób zrównoważony wdrażać koncepcję smart cities w celu poprawy jakości życia mieszkańców. Omawiali proces digitalizacji procedur administracyjnych i pomiarów zużycia mediów oraz zastanawiali się, w jaki sposób te rozwiązania mogą faktycznie poprawić lokalne zarządzanie i ograniczyć emisje. Jako przykład rozwiązań smart zaprezentowano działania zrealizowane w mieście Alba Iulia. Następnie uczestnicy warsztatów udali się na wizytę studyjną jednym z 15 inteligentnych autobusów miejskich wyposażonych w Wi-Fi, GPS i czujniki jakości powietrza, umożliwiające monitorowanie zanieczyszczeń w całym mieście. Grupa obejrzała pilotażowy system ogrzewania wykorzystujący panele fotowoltaiczne i pompę ciepła w centrum opieki nad dziećmi oraz inteligentny system oświetlenia w szkole, zrealizowany we współpracy z Deutsche Telekom. Uczestnicy dowiedzieli się również, w jaki sposób miasto uzyskało do 70% oszczędności energii elektrycznej w oświetleniu ulicznym.
Drugi dzień warsztatów poświęcony był poprawie efektywności energetycznej w budynkach. Dyskusja koncentrowała się na tematach związanych z: gromadzeniem danych dotyczących zużycia energii i zarządzaniem nimi, zastosowaniach umów o poprawę efektywności energetycznej, termomodernizacji i renowacji zabytków a przede wszystkim sposobach łączenia starych elementów architektonicznych z nowoczesnymi technologiami oraz korzystaniem z systemu zarządzania i monitorowania ogrzewania w budynkach szkolnych.
Ostatnia część spotkania dotyczyła przykładów i metod zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego w realizację projektów inwestycyjnych. Po części teoretycznej uczestnicy zostali podzieleni na grupy, w których wspólnie przeanalizowali różne pomysły i lokalne możliwości włączenia obywateli z uczestniczących gmin w konkretne inicjatywy i inwestycje miejskie (na przykładach Arnsberg (DE), Bielawy (PL) oraz Alba Iulia (RO) i Zalău (RO).
Udana współpraca między wydziałami w realizowaniu ambitnych działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu, Pisek, Czechy (11-12.09.2019 r.)
Podczas drugiej edycji warsztatów reprezentanci BEACONowych gmin z Polski, Rumunii, Czech i Niemiec spotkali się w Písku (CZ), aby omówić możliwości zaangażowania pracowników różnych działów i departamentów administracji miejskiej we współpracę w realizowaniu działań na rzecz łagodzenia zmian klimatu. Podczas spotkania poszukiwano odpowiedzi na pytania, jakie obowiązki spoczywają na określonych jednostkach w różnych miastach i jakie mechanizmy mogą pomóc obecnym na spotkaniu przedstawicielom w skutecznej komunikacji i współpracy międzywydziałowej w ich gminach.
Warsztaty obejmowały analizę schematów organizacyjnych gmin w grupach krajowych: czeskiej, niemieckiej, rumuńskiej i polskiej, a następnie dyskusję dotyczącą możliwości usprawnienia komunikacji między departamentami oraz możliwości szerszego ich zaangażowania w realizację projektów proklimatycznych. Przedstawiciele gmin Râmnicu Vâlcea (RO), Pirna (DE) i Bielawa (PL) zaprezentowali przykłady udanej współpracy między wydziałami miejskimi oraz interesariuszami, a także skutecznego zarządzania działaniami na rzecz ochrony klimatu.
Uczestnicy odwiedzili również budynek szkoły odnowiony w ramach umów ESCO (o efekt energetyczny), a także nową stację uzdatniania wody w Pisku. Dzięki zastosowaniu w niej inteligentnych technologii zakład ten zużywa o 30% mniej energii elektrycznej niż przed modernizacją i częściowo działa jako elektrownia wodna, zaspokajając w części zapotrzebowanie własne na energię elektryczną.
Oszczędzanie energii w szkołach - praktyczne przykłady i refleksje na temat rozbudowanych systemów motywacyjnych, Kraków (19-20.11.2019 r.)
Na temat programów dotyczących oszczędzania energii w szkołach oraz systemów zachęt do ich długoterminowej realizacji w szerszej skali dyskutowali w ramach trzecich warsztatów regionalnych projektu BEACON delegaci z Polski, Niemiec, Czech i Rumunii.
W pierwszym dniu warsztatów mówcy i uczestnicy, bazując na własnych lokalnych doświadczeniach, szukali wspólnie odpowiedzi na pytanie: w jakim celu i w jaki sposób inicjować w szkołach programy z zakresu efektywności energetycznej, jak można oszczędzać energię dzięki zmianom zachowań użytkowników budynków oraz jak je wprowadzać i utrzymywać. Następnie w sesji stolikowej przedstawiciele miast Bielsko-Biała (PL), Warszawa (PL), Rožnov (CZ) oraz Ploiesti (RO) przedstawili swoje działaniach zrealizowanew tym obszarze. Podczas popołudniowej wizyty studyjnej uczestnicy mieli okazję zapoznać się z działaniami proklimatycznymi realizowanymi w mieście i gminie Niepołomice - odwiedzić zmodernizowany budynek szkoły w Podłężu, obejrzeć monitoring on-line w budynku Urzędu Miasta i Gminy oraz naziemną farmę fotowoltaiczną i dwie pompy ciepła w Zamku Królewskim.
Drugi dzień warsztatów rozpoczął się sesją, która dotyczyła projektów pilotażowych zrealizowanych w Niemczech, Bułgarii i Rumunii, oraz doświadczeń w zakresie tworzenia efektywnych, długotrwałych i ogólnomiejskich planów oszczędzania energii w szkołach. Następnie uczestnicy w grupach krajowych zastanawiali się, w jaki sposób i przy użyciu jakich zachęt należy wdrażać takie programy w ich miastach, uwzględniając kontekst prawny i realia każdego z krajów.
Na zakończenie w sesji dotyczącej programu ERASMUS+ przedstawione zostały jego zasady i sposoby wykorzystania dla budowana partnerstw szkół i miast oraz angażowania młodych ludzi w procesy kształtowania miejskiej polityki klimatycznej. Następnie zaprezentowana została wstępna koncepcja „warsztatów z wizją” (vision workshops), które mogłyby zostać zorganizowane w miastach zainteresowanych stworzeniem pozytywnej wizji miasta w kontekście zachodzących zmian klimatycznych oraz docelowo zagadnieniem neutralności klimatycznej.
Spółdzielnie i wspólnoty energetyczne, planowane miejsce warsztatów Dorida, Grecja (22-24.09.2020)
Warsztaty online na temat spółdzielni i wspólnot energetycznych miały odbyć się w mieście Dorida w Grecji, jednak ze względu na sytuację pandemiczną organizatorzy zdecydowali się przeprowadzić je on-line. Uczestnicy mieli możliwość zdobycia informacji na temat aktualnych regulacji unijnych dotyczących spółdzielni i wspólnot energetycznych oraz ich transpozycji do prawodawstwa krajowego. Rozmaici prelegenci, od praktyków, przez ekspertów ds. polityki, po operatora greckiej sieci elektroenergetycznej, przedstawili możliwości i wyzwania związane z tworzeniem i udanym prowadzeniem społeczności energetycznych. Jako dobry przykład zaprezentowana została spółdzielnia obywatelska Karditsa, wytwarzająca energię elektryczną z biomasy leśnej i biomasy agro, która liczy ponad 420 członków, a także pierwsza ateńska wspólnota energetyczna wykorzystująca energię słoneczną i korzystająca z systemu opomiarowania wirtualnej sieci, który umożliwia jej członkom osiąganie znacznych oszczędności.
Drugi dzień poświęcono omówieniu ram instytucjonalnych i modeli finansowych tworzenia wspólnot energetycznych. Dużym zainteresowaniem uczestników cieszyły się praktyczne przykłady z Polski (dot. klastrów energetycznych), Chorwacji (nt. innowacyjnego modelu finansowania wykorzystywanego w spółdzielni PV w Križevci) i Portugalii (wykorzystanie budżetu partycypacyjnego w Odemira na mały park solarny, z którego zyski zasilają kolejne edycje budżetu partycypacyjnego). Odbyły się także dyskusje w grupach nt. dostępnych narzędzi, ram, modeli gospodarczych i finansowych oraz procesu angażowania interesariuszy. Wspólny wniosek, jaki wyniknął z tych dyskusji był następujący: istnieje wprawdzie sporo wyzwań prawnych i ekonomicznych, które wydają się gminom trudne do rozwiązania, jednak samo zidentyfikowanie tych wyzwań jest pierwszym krokiem w kierunku przezwyciężenia przeszkód na drodze do stworzenia wspólnot / spółdzielni energetycznych.
Trzeciego dnia po prezentacji wprowadzającej nt. dostępnych technologii i narzędzi, obejmujących też rozwiązania cyfrowe, dostępnych dla społeczności i wspólnot energetycznych uczestnicy podjęli refleksje nt. możliwości zastosowania podobnych rozwiązań w swoich gminach.
Osoby zainteresowane prezentacjami oraz szczegółami warsztatów prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Stowarzyszeniem.
Zarządzanie energią w gminach, planowane miejsce warsztatów Rožnov, Czechy (13-14.10.2020)
W dniach 13 oraz 14 października odbyły się warsztaty na temat zarządzania energią w gminach. Miały się one odbyć w mieście Rožnov, jednak ze względu na pandemię przeprowadzono je online. Podczas warsztatów uczestnicy mieli okazję usłyszeć prezentacje doświadczonych specjalistów z Czech oraz Niemiec. Dzięki temu mogli dowiedzieć się, z czym wiąże się zarządzanie energią w gminie, jakie korzyści i oszczędności można dzięki temu uzyskać, a także jakie programy można wykorzystać. Drugiego dnia uczestnicy podzieleni na grupy krajowe (Czechy, Grecja, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia) wymieniali się doświadczeniami związanymi z zarządzaniem energią w swoich gminach. Uczestnicy mieli także możliwość przeprowadzenia indywidualnej rozmowy i konsultacji ze specjalistami z zakresu zarządzania energią, dzięki czemu mogli zyskać dodatkową wiedzę oraz porady dotyczące ich sytuacji. Warsztatom towarzyszyły także zachęcające do pracy w międzynarodowych grupach fun quizy, dzięki którym uczestnicy mieli szansę nie tylko zdobyć nagrody, ale także lepiej się poznać oraz wymienić swoje spostrzeżenia oraz wnioski.
Osoby zainteresowane prezentacjami oraz szczegółami warsztatów prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Stowarzyszeniem.
Zrównoważona turystyka – łączenie działań na rzecz klimatu z rozwojem lokalnym, Loule, Portugalia (3-4.11.2020 r.)
W dniach 3 oraz 4 listopada, ponownie w formule online, odbyły się szóste już warsztaty regionalne w ramach projektu BEACON. Tym razem przedstawiciele 22 gmin z 7 krajów Europy mieli możliwość wysłuchania wystąpień ekspertów na temat zrównoważonej turystki połączonej z realizacją celów klimatycznych i rozwojem lokalnym.
Podczas dwudniowego wydarzenia odbyło się pięć sesji tematycznych. Podczas pierwszej z nich skupiono się na wpływie pandemii COVID-19 oraz zmian klimatu na sektor turystyczny. Przedstawiono także krótki przegląd historii zrównoważonego rozwoju, jak ukształtował on sektor turystyczny oraz kluczowe przesłanki zrównoważonej turystyki. W drugiej sesji skupiono się na możliwych powiązaniach pomiędzy turystyką, rozwojem lokalnym gmin oraz wdrażaniem działań na rzecz ochrony klimatu. Pierwszy dzień zakończył się dyskusją w grupach, podczas której uczestnicy mogli podzielić się swoimi doświadczeniami, wyzwaniami, którym musieli sprostać, a także pomysłami na rozwój turystyki zrównoważonej w swoich gminach.
Drugi dzień rozpoczął się od zaprezentowania dwóch kluczowych dobrych praktyk tj. zaangażowania interesariuszy zewnętrznych w działania na rzecz rozwoju turystyki na poziomie lokalnym oraz inwestowania w kulturę i zrównoważony rozwój w celu wzmocnienia turystyki w gminie. Następnie dyskutowano w grupach na te dwa tematy, skupiając się na zaangażowaniu mieszkańców w rozwój zrównoważonej turystyki.
Na zakończenie warsztatów eksperci podzielili się z uczestnikami korzyściami płynącymi z powiązania turystyki z lokalnym rolnictwem, zarówno dla mieszkańców, branży turystycznej, jak i całej destynacji.
Podsumowanie w języku angielskim oraz prezentacje z wydarzenia są dostępne tutaj.
Warsztaty wertykalne
Polskie miasta w drodze do neutralności klimatycznej – wielopoziomowy dialog w Warszawie (7-8.10.2020)
7 oraz 8 października odbyły się w Warszawie warsztaty pn. „Polskie miasta w drodze do neutralności klimatycznej”.
Pierwszego dnia przedstawiciele samorządów lokalnych przedyskutowali wyzwania oraz czynniki sukcesu, które zdecydowały o powodzeniu zrealizowanych w miastach inwestycji z zakresu energetyki i redukcji emisji. Następnie, po przedstawieniu projektu BEACON oraz koncepcji warsztatów, Patrycja Płonka ze Stowarzyszenia Gmin Polska Sieć „Energie Cités”, zaprezentowała przegląd ram prawnych i źródeł finansowania działań dotyczących efektywności energetycznej, OZE oraz poprawy jakości powietrza. Po części wykładowej, odbyła się część warsztatowa, po której wypracowane wnioski oraz możliwe rozwiązania zostały podsumowane, a najważniejsze z nich ustrukturyzowane i przygotowane do zaprezentowania następnego dnia przedstawicielom szczebla ponadlokalnego.
Warsztaty drugiego dnia otworzyli przedstawiciele niemieckiego Ministerstwa Klimatu, Guidehouse - niemieckiego partnera projektu BEACON oraz polskiego Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Po zaprezentowaniu aktualnej oferty wsparcia samorządów w drodze do neutralności klimatycznej w obszarze energii i poprawy jakości powietrza przyszedł czas na wystąpienie reprezentantów samorządów lokalnych: Bydgoszczy, Cieszyna, Jasła, Piastowa, Płońska, Sztumu oraz Zamościa. Pokazali oni swoje najnowsze osiągnięcia w zakresie energetyki i redukcji emisji oraz cele i ambicje miast w perspektywie najbliższych 10 lat.
Następnie uczestnicy przedyskutowali temat trudności i brakujących mechanizmów w dostępnych programach wsparcia oraz propozycje nowych pomysłów i rozwiązań w obszarach: produkcji energii ze źródeł odnawialnych, poprawy efektywnego wykorzystania energii oraz poprawy jakości powietrza. Po dyskusjach przyszedł czas na podsumowanie wniosków i rekomendacji, z którymi można zapoznać się tutaj.
Więcej informacji oraz prezentacje z warsztatów znajdują się w pełnych relacjach z wydarzenia.
Relacja z warsztatów – j. polski
Relacja z warsztatów – j. angielski
Przyśpieszenie transformacji energetycznej oraz działań na rzecz klimatu na szczeblu lokalnym – dialog wielopoziomowy (27-28.04.2021)
W dniach 27 i 28 kwietnia 2021 r. odbyły się drugie warsztaty, tym razem w formule online, umożliwiające wielopoziomowy dialog na temat przyśpieszenia transformacji energetycznej oraz realizacji działań na rzecz klimatu na szczeblu lokalnym.
Podczas pierwszego dnia warsztatów skupiono się na zdobytych doświadczeniach z kończącej się już perspektywy finansowej oraz wskazano wciąż istniejące bariery i trudności w zakresie działań w obszarze ochrony klimatu. Głównym punktem tego dnia była dyskusja panelowa nt. Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. oraz roli samorządów w jej realizacji, a także wystąpienie przedstawicielki Ministerstwa Klimatu i Środowiska, która zaprezentowała najważniejsze założenia PEP2040. Następnie uczestnicy przystąpili do pracy w grupach roboczych, w których dyskusja koncentrowała się na następujących tematach: Efektywność energetyczna i ubóstwo energetyczne, OZE – energetyka rozporoszona i społeczności energetyczne oraz Czyste powietrze – redukcja emisji w budownictwie i transporcie.
Drugi dzień warsztatów był poświęcony współpracy w zakresie bardziej zdecydowanych działań na rzecz klimatu w nowej perspektywie finansowej. Uczestnicy mieli możliwość wysłuchania prezentacji nt. aktualnych priorytetów, celów oraz działań, a także przygotowanych programów wsparcia, skierowanych do przedstawicieli samorządów. Analiza dostępnych źródeł i form finansowania działań proklimatycznych dla gmin małej i średniej wielkości, opracowana w ramach projektu BEACON, dostępna jest tutaj.
Dyskusja grupach tematycznych tym razem skupiała się na ocenie przedstawionych programów i obszarów wsparcia, wskazaniu przeszkód w korzystaniu z instrumentów finansowych oraz sformułowaniu rekomendacji dot. nowych instrumentów finansowania, które mogłyby pomóc samorządom skutecznie realizować zakrojone na większą skalę lokalne działania na rzecz klimatu.
Podsumowanie oraz wszelkie wnioski i zebrane rekomendacje znajdują się tutaj.
Więcej informacji oraz prezentacje z warsztatów znajdują się w pełnych relacjach z wydarzenia:
Szkolenie dotyczące warsztatów wizyjnych
Jak zorganizować warsztaty wizyjne w mieście - Szkolenie „ToT – Training of Trainers” (15-16.10.2020)
15 oraz 16 października br. odbyło się szkolenie online „ToT – Training of Trainers” mające na celu przekazanie innowacyjnej metodologii i narzędzi, które pomogą uczestnikom przeprowadzić później w swoich miastach warsztaty wizyjne (Vision Workshop) dotyczące neutralności klimatycznej i łagodzenia zmian klimatu. W warsztatach wzięli udział przedstawiciele urzędów miast oraz interesariusze z miast BEACONowych: Bielawy, Cieszyna, Jasła, Sztumu oraz Zamościa. Podczas szkolenia uczestnicy mieli okazję nie tylko zapoznać się z możliwymi metodami podnoszenia świadomości ekologicznej, ale także je przetestować. Link do zestawu materiałów udostępnionych uczestnikom można znaleźć tutaj.
Relacja ze szkolenia – j. polski
Relacja ze szkolenia – j. angielski
Konferencje
Przyspieszanie europejskich lokalnych działań na rzecz klimatu, Heidelberg, Niemcy (21.05.2019 r.)
Ponad 90 specjalistów wydelegowanych z miast i gmin w całej Europie dyskutowało o tym, jak można połączyć ochronę klimatu i rozwój lokalny, podczas konferencji pt. „Przyspieszanie europejskich lokalnych działań na rzecz klimatu” w dniu 21 maja 2019 r. w Heidelbergu.
Uczestnicy podczas konferencji omawiali tematy takie jak: walka z ubóstwem energetycznym, lokalna produkcja energii i strategie na rzecz rozwoju lokalnego, a także środki łagodzenia zmian klimatu. Sesje warsztatowe dotyczyły również zagadnień, które obecnie stają się bardzo istotne dla gmin, takich jak zarządzanie danymi miejskimi. Wspomniano także o młodzieżowym ruchu społecznym ,,Piątki dla przyszłości" (Fridays for Future), mającym coraz większy wpływ na międzynarodową opinię publiczną.
Jednym z punktów konferencji była również podróż studyjna po największej w Europie dzielnicy domów pasywnych „Bahnstadt”, gdzie gościom zaprezentowano holistyczne podejście do rewitalizacji i planowania przestrzennego.
Ponadto zaproponowano uczestnikom udział w warsztatach w formule „case clinic” - podczas których przedstawiciele gmin ze Sztumu, Bydgoszczy oraz czeskiego miasta Písek podczas pracy w małych grupach prezentowali wybrane lokalne działania na rzecz łagodzenia zmian klimatu i omawiali konkretne problemy wspólnie z słuchaczami, którzy następnie mieli za zadanie wskazać pomysłyna ich rozwiązanie.
Konferencja poprzedziła międzynarodową konferencję nt. działań na rzecz klimatu ICCA (International Conference on Climate Action) oraz konferencję “Climate neighbourhoods” odbywające się także w Heidelbergu, w dniach 22-23 maja br.
Konferencja końcowa projektu BEACON (16-17.06.2021 r.)
W dniach 16-17 czerwca 2021 r. ponownie w formule online, przedstawiciele i eksperci z gmin i szkół zaangażowanych w projekt BEACON na szczeblu regionalnym i krajowym, a także lokalni eksperci ds. zmian klimatu spotkali się, aby dyskutować, nawiązywać kontakty i dzielić się doświadczeniami oraz sukcesami osiągniętymi w czasie wspólnej realizacji projektu.
Pierwszego dnia konferencji uczestnicy mieli możliwość wysłuchania najnowszych wiadomości ze szkół uczestniczących w projekcie. Uczniowie przedstawili swoje osiągniecia, a także zgłaszali postulaty kierowane do reprezentantów władz lokalnych. Następnie zaproszeni paneliści dyskutowali nt. wdrożonych działań, partnerstwa i współpracy oraz kolejnych możliwych kroków, które warto podjąć w kierunku neutralności klimatycznej. Po krótkiej przerwie odbyły się trzy równoległe sesje poświęcone: przekształcaniu pojedynczych projektów w długotrwałe działania na rzecz klimatu, ograniczeniu indywidualnego korzystania z samochodów oraz poprawy zarządzania energią w miastach. Na koniec dnia pierwszego zaproszono uczestników do udziału w quizie sprawdzającym znajomość projektu oraz do wymiany doświadczeń z kolegami z innych gmin partnerskich.
Drugi dzień rozpoczął się także od wypowiedzi uczniów na temat ich wizji planety neutralnej dla klimatu w roku 2050. Opowiadali, jak może wyglądać życie w miastach za 30 lat, deklarowali swój udział w działaniach na rzecz ochrony klimatu oraz kierowali do burmistrzów pytania, jakie mają wizje przyszłości i plany klimatyczne na najbliższe lata. Następnie ponownie przyszedł czas na sesje networkingowe, tym razem poświęcone zaangażowaniu młodych ludzi w ochronę klimatu, ich oczekiwaniom, ale także trudnościom, z którymi muszą się mierzyć. Podkreślono także, jak ważna jest współpraca gmin i zewnętrznych interesariuszy w dążeniu do wspólnych celów klimatycznych. Trzecia grupa tematyczna omawiała dostępne źródła finansowania działań na rzecz klimatu w europejskich miastach oraz rolę zielonych funduszy naprawczych.
Ta dwudniowa konferencja zwieńczyła ponad trzyletnią współpracę miast i szkół z całej Europy. To jednak nie koniec ich działań na rzecz klimatu i mamy nadzieję na kolejne aktywności zmierzające do osiągnięcia neutralności klimatycznej.
Nagrania z konferencji są dostępne tutaj oraz tutaj.